Kody kreskowe na produktach – działanie i zastosowanie

Kody kreskowe to jeden z najpowszechniejszych sposobów na automatyczną identyfikację produktów. Ze względu na szerokie zastosowanie w handlu i logistyce, wyróżnia się wiele ich wersji. Sprawdź zatem, jak samodzielnie zrobić kod kreskowy, w jaki sposób on działa, jak również do czego może być wykorzystywany.

Jak działa kod kreskowy?

Podczas skanowania kodu kreskowego, z czytnika wydobywa się wiązka światła uformowana w laser. W trakcie przesuwania jej wzdłuż kodu, oświetla ona jego niewielki fragment. Wówczas to, wiązka pada na ciemne i jasne elementy kodu. Pierwsze z nich, będące w rzeczywistości czarnymi kreskami, pochłaniają światło, drugie zaś, czyli przerwy pomiędzy nimi, je odbijają. Cząsteczki, które nie zostały zaabsorbowane, są odczytywane przez fotodiodę jako impulsy silne, brak odbicia generuje natomiast sygnał słaby. Istotna jest też grubość kresek i przerw, która ma wpływ na czas trwania sygnałów. Owa długość impulsów odpowiada za to, jakie dane odbiera czytnik i przekazuje następnie do kasy lub komputera.

Do czego służy kod kreskowy?

Zastosowanie kodów kreskowych ma najczęściej miejsce przy automatycznej identyfikacji produktów w handlu i logistyce. W przypadku jednostek handlowy stosowane są numery GTIN. Są nimi oznaczone produkty, którym można nadać cenę. Do takich wyrobów gotowych zaliczane są zarówno jednostki sprzedawane w detalu, jak i w hurcie, zatem kody kreskowe mogą być tak na opakowaniach jednostkowych, jak również na zbiorczych. Wśród nich znajdują się także wydawnictwa muzyczne, ciągłe, jak i książkowe. Dwie pierwsze są oznaczane kolejno jako ISMN i ISSN. Kod kreskowy ISBN, rozpoczynający się od liczby 978 lub 979, odnosi się natomiast do książek.

Kody kreskowe służą też jako identyfikator jednostek logistycznych. Wykorzystuje się przy tym numery SSCC, które ułatwiają śledzenie i zarządzanie towarami podczas transportu oraz magazynowania. Oznacza się nimi m.in. palety oraz kontenery. Do identyfikacji zasobów trwałych o statusie zapasów, np. w postaci opakowań zwrotnych, stosowane są numery GIAI.

Co zawiera kod kreskowy?

Kod kreskowy, oprócz miejsca produkcji i producenta, powinien zawierać informacje, które zostały wprowadzone do bazy danych przez wytwórcę. Zazwyczaj jest to cena towaru, dużo rzadziej jego nazwa, a praktycznie niespotykaną wartością jest natomiast data ważności.

Jak czytać kod kreskowy?

W celu prawidłowego odczytania kodu kreskowego należy rozłożyć go na mniejsze części. W związku z tym otrzymamy informacje o (prawdopodobnym) miejscu produkcji, producencie, jak również kodzie produktu, który umożliwi odczytanie większej liczby danych zaraz po skorzystaniu z czytnika elektronicznego. Sprawdź zatem, co oznaczają poszczególne cyfry:

• kod kreskowy a miejsce produkcji – w zależności od kraju odpowiadają za tę informację dwie lub trzy pierwsze cyfry kodu. Warto przy tym dodać, że polskie oznaczenia kodów kreskowych rozpoczynają się od liczby 590.Czy prefiksy oznaczają jednak realne miejsce produkcji? Niekoniecznie. Często jest to tylko symbol pochodzenia dystrybutora, nie zaś samego producenta. Bywa to też niekiedy oznaczenie miejsca, w którym wytwórca ma zarejestrowaną działalność lub lokalizacja jednej z jego zagranicznych fabryk.
• kod kreskowy a producent – następne cyfry kodu to numer producenta lub dystrybutora. Może być ich od czterech do siedmiu. Każdy z produktów, który powstał w danym zakładzie, posiada jednakowy numer identyfikacyjny firmy.
• kod kreskowy a produkt – kolejne cyfry zależne są od skali produkcji. Może być ich od dwóch do pięciu. Za ich nadanie odpowiedzialny jest wytwórca. Musi on jednak zadbać o to, aby każdy z jego towarów posiadał inny numer.

Na końcu każdego kodu kreskowego znajduje się zaś cyfra kontrolna, która odpowiada za poprawność skanowania. Pozwala ona zdiagnozować np. błąd druku lub przekazu danych. Analizując powyższe informacje, można zauważyć, iż to, ile cyfr ma kod kreskowy, jest zależne od wielu czynników. Należy też dodać, iż oznaczenia kodów kreskowych uzależnione są od obszarów stosowania – w Ameryce Północnej jest to symbolika UPC, zaś w Europie– EAN. Kraje europejskie najczęściej stosują kod kreskowy EAN-13, który występuje na produktach o zadeklarowanej masie, wadze lub pojemności. W przypadku towarów o niewielkich gabarytach, na których nie mieści się EAN-13, stosuje się kod kreskowy EAN-8.

Kto nadaje kod kreskowy?

Nim producent zacznie używać kodów kreskowych, musi zgłosić takie zapotrzebowanie do GS1 Polska. Dodajmy też, że dawniej jej rolę pełniło przede wszystkim CKK – Centrum Kodów Kreskowych. Po otrzymaniu indywidualnego numeru firmy, taka jednostka będzie posiadała identyfikator, którym można posługiwać się zarówno w kraju, jak i zagranicą.

Jak wygenerować kod kreskowy?

W dobie Internetu, stosunkowo łatwo można znaleźć generatory kodów kreskowych. Nie wszystkie jednak spełniają rygorystyczne, międzynarodowe standardy. Zatem, jak uzyskać kod kreskowy? Przede wszystkim za sprawą specjalistycznego oprogramowania, które zadba o takie elementy, jak obecność cyfry kontrolnej czy wysokość i grubość pasków w kodzie. Z takiej technologii korzystają przede wszystkim specjalistyczne firmy z branży drukarskiej oraz autoidentyfikacyjnej.